nusretgül ömer
kishiler adette put saghlamliqigha anche diqqet qilip ketmeydu, emeliyette put adem bedinide bésimgha eng uchraydighan hem eng charchaydighan orun, töwendiki ehwallarda put saghlamliqi asanla ziyangha uchraydu.
1. Beden éghirliqi normidin éship kétish
put berdashliq béreleydighan küch beden éghirliqining texminen120% ige toghra kélidu. Amérika chikago uniwérsitétining put késelliri mutexessisining qarishiche, sémizlik putning bésimni ashurup , asanla put asti sériq et yallughi we tapan aghriqini peyda qilip, donay barmaq we bash barmaq yallughi peyda qilidiken, shunga sémizliktin saqlinish kérekken.
2. Qent késili
put yürektin eng yiraqta bolghachqa, asanla qan aylinish yaxshi bolmasliq we sézimni yoqitish ehwalliri körülidu, bu ikki xil egeshme késel yara éghizi asan saqaymasliq, pichilip kétishni peyda qilidu. Shunga qent késili barlar her yili ikki putini tekshürtüp turushi, ayighi choqum rahet bolushi, putni qistaydighan ayagh kiyim kiymesliki kérek.
3. Qan aylinish yaxshi bolmasliq
tébbiy mutexessislerning körsitishiche, put artériye tomurlirining qisilishidin peyda bolidighan etrap qantomurlardiki késel özgirishliri putning késellerge giriptar bolush nisbitini ashuruwétidiken. Buningdin bashqa tamaka chékishmu qan aylinishining yaxshi bolmasliqini keltürüp chiqiridiken.
4.Ata – anisining puti aghrish
put késellikimu érsiyetlik bolidu, ata – anilirida put késelliri bolghanlar put saghlamliqigha köprek köngül bölüsh kérek.
5. Tögitapan yaki bek kötürülgen tapan
tögitapan muskul we peylerning sozulush küchini ajizlashturup, ökche péyi yallughi we boghum yallughlirini peyda qilidu. Bek kötürülgen tapan putning herikitini qolaysizlashturup, tewrinishni yenggillitish rolini ajizlitidu, tiz we dümbining bésimini ashuridu. Aldinqisini tüzitish ayighi kiyish arqiliq yaki shekil tüzesh opératsiyesi arqiliq tüzeshke bolidu, kéyinkiside yumshaq chemlik kengtasha ayagh kiyim arqiliq putqa chüshidighan zerbini yéniklitishke bolidu.
6.Ayagh kiyim putqa del kelmeslik
amérika put késelliri jemiyitining tekshürüshidin bayqilishiche, 34% tin artuq erlerning ayagh kiyimining chong – kichikliki bilen kari bolmaydiken, 20% ayalning ayagh kiyimi her heptide putini yarilandurup turidiken, emeliyette yashning chongiyishigha egiship put kéngiyidu, uziraydu, shunga ayagh kiyim sétiwélishtin burun eng yaxshisi köprek sinap körüshke sel qarimasliq kérek.
7.Daim égiz pashniliq ayagh kiyish
mutexessislerning körsitishiche, daim égiz pashniliq ayagh kiygende putqa chüshidighan küch tapan we put aldi alqinigha merkezliship qélip, donay barmaq, nérwa ösmisi, bash barmaq yallughi we put tirniqi mesililirini peyda qilidu. Shunga adettiki köp qisim ehwallarda pashnining égizliki alte santimétirdin éship ketmesliki kérek.
8. Put kün körmeslik
illiq nem muhit zemburughlarning köpiyishige eng muwapiq kélidu, shunga putni daim künge qaqlap turush, öyge kirgen haman paypaqlarni séliwétip puttiki terlerni qurutush, adettiki chaghlarda ter sümürüshchanliqi yaxshi paypaqlarni kéyish kérek.
9.Doxturgha körünmeslik
adette bedendiki bashqa ezalarda késel körülse, doxturgha körünidighanlar köp, biraq putta késel körülse, körünidighanlar köp emes. Emeliyette waqtida dawalitish, doriliq péteklerni ishlitish yaki tüzitish arqiliq késel ehwallirini tézdin yenggilletkili bolidu.
10.Yol yürüshi az bolush
köprek yol yürüsh arqiliq put muskullirini chéniqturush, ikki putni asrashning eng yaxshi usuli bolidu.